دکتر سید محمدتقی موحد ابطحی   آیت‌الله جوادی آملی با ارائه دیدگاهی جدید دربارۀ علم و دین و چگونگی رفع اختلاف ها و تعارضات و همچنین با ارائه تبیینی دیگر از مشکلات عصر حاضر، زمینه های طرح مسئلۀ علم دینی، به شکلی که توسط برخی طرفداران علم دینی در کشور مورد بحث و گفت وگو قرار گرفته است، […]

عباس فتحیه حقیقت و گوهر علم و دین، معرفت موجّه است؛ پس علم و دین، دوگانگی هویت ندارند، چه رسد به تقابل و تعارض. تمایز سنخ مسائل علم و دین نیز تفکیکی نارواست. با توجه به بسط روزافزون معرفت علمی و دینی، نمی‌توان حوزۀ این دو را به حدّی متوقف نمود که خود علم و […]

دکتر قاسم ابراهیمی پور فیلسوفان تجربه‌گرا  به دنبال استفاده از روش‌های علوم طبیعی، در علوم اجتماعی بودند. بر این اساس تفاوت علوم طبیعی و انسانی، تفاوت در درجه و نه تفاوت در نوع خواهد بود. طبیعت‌گرایان، پدیده‌های اجتماعی را همچون پدیده‌های طبیعی، قانونمند تلقی می‌کنند و از آنجایی که قانونمندی در علوم طبیعی، پیش‌بینی را ممکن […]

علوم انسانی بومی یا علوم انسانی اسلامی! آسیب شناسی نحوه طرح مبحث تحول در علوم انسانی محمد دهداری   اخیراً مطالب فراوانی دربارۀ ضرورت بازنگری در علوم انسانی نوشته شده و رسانه ملی نیز برنامه‌های گوناگونی در این زمینه به نمایش درآورده است. اما اولین نکته‌ای که در مورد این نوشته‌ها و برنامه‌ها نظر نگارنده […]

حسن ناصرخاکی  علم و به خصوص علوم انسانی همواره نقش اساسی در مسیر پیشرفت و تعالی بشر ایفا نموده اند و این امر در جهان اسلام با توجه به تأکید اسلام بر علم و علم‌آموزی اهمیت دو چندانی داشته است. در دوران معاصر با رویارویی جهان اسلام با مدرنیتۀ غربی، موضوع علم در جهان اسلام به […]

دکتر سید صدرالدین موسوی چندی است بومی‌سازی علوم انسانی به یکی از رویکردها و دغدغه‌های اندیشمندان جوامع غیرغربی در حوزۀ آکادمیک تبدیل شده است. مطالعات پسا‌استعماری، یکی از حوزه‌های مطالعاتی جدید دربارۀ مسائل کشورهای غیرغربی و فرهنگ آنهاست. این نگرش انتقادی در تعریفی اجمالی به مجموعه‌ای از رهیافت‌های نظری اشاره دارد که با تأکید بر […]

حسن محیطی اردکان علوم انسانی دستوری به آن بخش از علوم انسانی گفته می‌شود که مجموعه‌ای از گزاره‌های دستوری ـ بایدها و نبایدهای ـ  متناسب با مبانی از پیش‌پذیرفته شده را جهت تحقّق اهداف مورد نظر ارائه می‌دهد. اثبات یا انکار علوم انسانی دستوری همواره یکی از موارد اختلاف میان دانشمندان علوم انسانی بوده است. […]

قاسم ترخان   علوم انسانی رایج، در اندیشۀ امام راحل و مقام معظم رهبری، با نقدهای جدی روبه‌رو شده است. ابتناء علوم انسانی رایج بر مبانی مادی، تهی بودن علوم انسانی متداول از ارزش و اخلاق و ناکارآمدی و نسخ برخی از نظریه‌های آن در کشور مبدأ، برخی از نقدهای مقام معظم رهبری بر علوم […]

حجت الاسلام والمسلمین دکتر علی مصباح «تجربه‌گرایی» (یا به تعبیر بنتون، «طبیعت‌گرایی روش‌شناختی» (Methodological naturalism) (Ibid) به این باور اشاره دارد که تجربه، تنها منبع دانش است و هر ادعای معرفتی باید از صافی آزمایش تجربی بگذرد و از قواعد آن تبعیت کند تا به عنوان حقیقتی صادق پذیرفتنی باشد. تجربه‌گرایی،‌ به معنای اعم، طی […]

گفت وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین سید محسن دعایی حجت‌‌الاسلام والمسلمین دعایی مدیر مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام در این گفت وگو، نخست دربارۀ چگونگی مدیریت الهی دانش و علوم انسانی صحبت کردند و این پرسش را مطرح نمودند که آیا می‌توانیم مدلی جامع عرضه کنیم که ارادۀ انسان را براساس فرهنگ اسلامی مدیریت کند؟ ایشان […]