جهت مشاهده به مجموعه چکیده مقالات نخستین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی کلیک نمایید. چکیده مقالات

به اطلاع علاقه مندان و پژوهشگران محترم میرسانیم به گزارش کمیته خبر و اطلاع رسانی کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی، در نیمه اول آبان ماه ۱۳۹۱ چکیده مقالات نخستین کنگره در این سایت قرار خواهد گرفت.

آیت‌الله مصباح یزدی با تاکید بر تدوین و تبیین چگونگی رسیدن به علوم انسانی اسلامی گفت: اگر ما در مقابل علوم غربی موضع می گیریم و می خواهیم دانشگاه ها را از آن پاک کنیم به دلیل نقص موجود در این علوم است که باعث انحراف می شود. ما می خواهیم این نقص ها را […]

بخش بین المللی نخستین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی فردا ساعت ۹ صبح با حضور علامه آیت الله مصباح یزدی و صاحب نظران داخلی و خارجی در موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) برگزار می شود . گفتنی است ، در این بخش ۱۵ نفر میهمان خارجی شرکت می کنند و تمام مقاله […]

تندیس جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی ویژه نوآوری و نظریه پردازی توسط آیت الله مصباح یزدی رونمایی شد. به گزارش ستاد خبری کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی، بر اساس اعلام شورای سیاست گذاری هرساله جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی به برترین نظریه و نوآوری علمی از میان جدیدترین نظریات ارائه شده در جهان و […]

بایگانی برای می, 2012

مفاهیم علوم انسانی اسلامی به صورت گفتمانی نظام مند ارائه شود

دیدگاه‌ها برای مفاهیم علوم انسانی اسلامی به صورت گفتمانی نظام مند ارائه شود بسته هستند

به گزارش ستاد خبری نخستین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی حجت الاسلام و المسلمین ناصر جهانیان، با اشاره به ضرورت تحول در حوزه علوم انسانی کشور، گفت: باید از کلیه حوزه های مربوط به علوم انسانی گفتمانی نظام مند ارائه شود اما قبل از آن ابتدا باید جامعه را به سوی پیشرفت سوق داد.

وی در ادامه با اشاره به برخی اقسام اقتصادهای موجود در بدنه علوم اقتصادی جهان، تصریح کرد:  اقتصاد امروز، به بخش های مختلفی تقسیم می شود که قسمتی از آن به اقتصاد خرد، کلان، بین الملل و توسعه اختصاص یافته است که در کشورهای پیشرفته اعمال می شود.

جهانیان افزود: در این میان نظام اقتصاد اسلامی در برابر نظام های اقتصادی برآمده از غرب مانند اقتصاد سوسیالیستی، کمونیستی و … که هرکدام تعریف جداگانه ای دارد، قرار گرفته است.

وی با گریزی به شاخه علوم اقتصاد اسلامی به عنوان بخشی از علوم انسانی اسلامی، اظهار کرد: اندیشه های اقتصادی دین مبین اسلام در قالب شاخه های مختلف از جمله آزادی اقتصادی، بحث مالکیت خصوصی، مالکیت مختلط و … به شکلی کاملاً جامع بسیاری از نیازهای اقتصادی جامعه امروز را پاسخ خواهد داد .

وی یادآور شد : ضروری است تا در زمینه تحول علوم انسانی، بحث کاربردی در به ویژه حوزه اقتصاد اسلامی صورت گیرد .

عضو هیئت علمی گروه اقتصاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ادامه داد: نظام اقتصادی اسلامی به بسیاری از پرسش های اقتصادی که مکاتب دیگر حوزه اقتصاد بدان نپرداخته اند، پاسخ گفته است اما بسیاری با وسعت و جامعیت مکتب اقتصادی اسلامی آشنا نیستند.

جهانیان با تأکید بر لزوم رصد اقتصاد اسلامی و همچنین متغیرهای کلان اقتصادی، به اهمیت تدوین کتاب های جدید  با موضوع علم اقتصاد اسلامی اشاره کرد و گفت :  منابع و مطالب موجود در علوم انسانی اسلامی و به ویژه اقتصاد اسلامی، کاملا مدون و شست و رفته است. وی خاطر نشان کرد : تنها اقدام در بحث تحول علوم انسانی، حرکت به سوی اسلامی سازی علوم انسانی موجود و مشخص کردن محدوده و اهداف آن است.

وی در ادامه ارائه برداشتی صحیح از علوم انسانی بومی را امری ضروری دانست و تصریح کرد: برای تحول در علوم انسانی اسلامی باید ظرفیت های موجود شناسایی شود تا بر اساس نظریه ها و الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی، به مدلی در حوزه علوم اسانی اسلامی به ویژه در حوزه اقتصاد اسلامی برسیم.


دست یابی به علوم اسلامی با برگزاری کرسی های نقد علوم انسانی

دیدگاه‌ها برای دست یابی به علوم اسلامی با برگزاری کرسی های نقد علوم انسانی بسته هستند

 عضو هئیت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزاری کرسی های نقد علوم انسانی فعلی  در دانشگاه ها را راهکاری مناسب در دست یابی به علوم اسلامی خواند.

به گزارش ستادخبری نخستین کنگره علوم انسانی اسلامی، حجت الاسلام و المسلمین علیرضا قائمی نیا با اشاره بر اینکه علوم اسلامی طیفی تشکیکی است، گفت: بهره گیری از اسلام در تولید علوم دینی هم می تواند به صورت مستقیم و در قالب یک رابطه استعاری یا الهام بخش شکل گیرد.

 وی افزود: گاهی برای تولید علوم دینی به طور مستقیم از آیات و روایات الهام گرفته می شود و گاهی  با بهره گیری غیر مستقیم از آیات و گزاره های دینی به تئوری ها و راه حل های علمی دست می یابیم.

قائمی نیا بومی سازی علوم انسانی فعلی را همسوسازی با فرهنگ جامعه خواند و اظهار کرد: تغییرات علوم انسانی فعلی در چارچوب و مفاهیم تصورات جامعه امروز به معنی بومی سازی است، اما اسلامی سازی بهره بری از گزاره های دینی برای ایجاد رابطه بین اسلام و علم است.

وی با اشاره به ضرورت تحول در علوم انسانی فعلی بیان کرد: وجود جریان های افراطی و مادی گرا در این علوم  و همخوانی نداشتن با اعتقادات جامعه اسلامی، پالایش در این علم را ضروری می سازد .

قائمی نیا  ادامه داد: اگر علمی  نتواند به انتظارات یک جامعه پاسخ دهد، آن گاه بحران معرفتی ایجاد می شود. می توان گفت علوم انسانی فعلی نیز به مرحله رشد معرفتی که انتظار جامعه امروز را پاسخ می دهد، نرسیده است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با تاکید بر اینکه حوزه و دانشگاه باید دغدغه تولید علوم انسانی اسلامی را داشته باشند، گفت: علوم انسانی فعلی باید در کرسی های دانشگاه و حوزه مورد نقد قرار گیرد . همچنین باید به صورت تدریجی با استفاده از گزاره های دینی به تولید علم اسلامی پرداخته شود.

وی فرآیند تولید علم اسلامی را تدریجی خواند و تاکید کرد: علوم مختلف نتیجه سالها تلاش دانشمندان است، بنابر این رسیدن به این علم نیز نیازمند مدت زمان  و تلاش طولانی است.

قائمی نیا تشکیل کرسی های نقد علوم انسانی فعلی و برگزاری جلسات علمی اسلامی متعدد در دانشگاه ها را راهکاری مناسب برای توسعه علوم انسانی اسلامی به درون دانشگاه ها خواند و بیان کرد: تولید این علم به معنی کنار گذاشتن علوم انسانی فعلی نیست، بلکه با بررسی و تحلیل ، نقد میراث موجود و بهره گیری از مزایای فعلی به صورت تدریجی شاهد تولید فرآیند دینی  خواهیم بود.

وی ادامه داد: تغییر و تحول در علوم انسانی فعلی باید از بحث انسان شناسی و مردم شناسی آغاز شود، چرا که انسان شناسی محل تقاطع دیدگاه های مادی گرایانه به انسان است که نیازمند نقد و بازتولید همسان با مبانی اسلامی است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: مراکز متصدی باید تحقیقات عمیقی در این زمینه داشته باشند. به عنوان مثال در این پروژه های تحقیقاتی باید ارتباط جامعه‌شناسی و روان‌شناسی با دین و … مورد بررسی قرار گیرد. همچنین مراکز علمی باید تحقیقاتی را ارائه دهند که با دانشگاه و حوزه در ارتباط باشد.

 قائمی نیا علوم اسلامی را مقدم بر علوم انسانی خواند و یادآور شد: این علم پاسخگوی تمام نیازهای بشر است و باید مبنا تمام علوم اسلامی باشد. هنوز علومی مانند اقتصاد اسلامی و جامعه شناسی اسلامی تبدیل به یک اصل نشده است.

وی در پایان، زمینه تحقق و تولید علوم اسلامی را در جامعه مساعد ارزیابی کرد و گفت: وقتی یک جریان علمی تبدیل به یک اصل می شود که از روش های کاربردی بهره گرفته شده باشد. امیدواریم به زودی شاهد مبنا قرار گرفتن اقتصاد اسلامی و جامعه شناسی اسلامی در جامعه باشیم.


دستیابی به علوم انسانی در گرو تحقق زنجیره تولید دانش

دیدگاه‌ها برای دستیابی به علوم انسانی در گرو تحقق زنجیره تولید دانش بسته هستند

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) علوم انسانی اسلامی را در گرو تحقق زنجیره تولید دانش دانست.

به گزارش ستاد خبری نخستین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی، دکتر عادل پیغامی در تعریف علوم انسانی اسلامی اظهار کرد: علوم اسلامی، در مبانی فلسفی ۱۱ گانه انسان شناسی، هستی شناسی، ‌غایت شناسی و… برگرفته از مبانی اسلامی است.

وی ادامه داد: پس از اتصال پسوند اسلامی به واژه علوم انسانی،معانی متفاوتی ایجاد می‌شود که شامل، مسلمان بودن فاعلان تولید کننده علوم انسانی اسلامی، تولید این علم در جغرافیای اسلامی، علوم انسانی اسلامی برگرفته از منابع اسلامی است.

پیغامی داشتن علوم انسانی اسلامی را برای جامعه اسلامی ضروری خواند و خاطر نشان کرد: لازمه دستیابی به علوم انسانی اسلامی در گرو تحقق “چهارده حلقه زنجیره تولید دانش” در این عرصه است، که کل این فرضیه به حوزه مدیریت دانش می پردازد.

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) با یادآوری بر اینکه دستیابی به این علوم تنها از راه تحقق حلقه‌های این زنجیزه امکان پذیر است تاکید کرد: اگر هر کدام از حلقه ‌های این زنجیزه ناقص باشد، سیستم تولید و خروجی نهایی،‌آن چیزی که بایدباشد،‌نخواهد بود.

 پیغامی تصریح کرد: هنگامی که با توجه به این حلقه کارهای جنبش نرم افزاری و تولید علم در سی سال بعد از انقلاب و حتی در برخی حوزه‌های علوم انسانی اسلامی مانند مباحث اقتصاد اسلامی را مورد بررسی قرار ‌دهیم،درمی‌یابیم که بعضی از این خروجی‌ها،‌کارکرد لازم دانش را ندارند، یعنی علاوه بر اینکه  نمی ‌توانند کارکرد علمی داشته باشند، نه کشف از واقعیت دارند و نه می‌توانند کارکردهای نظری داشته و امور را اداره کنند.

وی افزود: نظریه پردازی، شاخص سازی،تعیین جایگاه علوم انسانی در کشورداری، فرهنگ سازی و رفتارسازی مدیریت آموزشی و پژوهشی و نظام کارآمد آموزشی و پژوهشی، مدیریت اطلاعات، مدیریت دانش، آینده پژوهی ، مطالعه تاریخ علم و وقایع علوم مضاف و علوم درجه ۲، توجه به مدیریت منابع انسانی اسلامی، رصد و شناسایی وضعیت موجود علوم انسانی در جامعه، مسئله یابی نیازهای مسلمانان و ایران اسلامی، شناسایی مسائل مدیریتی و پشتیبانی، توجه به بودجه اقتصادی برای تولید علوم انسانی و… زیرساخت های لازم برای دستیابی به علوم انسانی اسلامی است.

وی با تاکید بر اینکه پویایی یک جامعه وابسته به دانش و معرفت آن جامعه است، ‌خاطرنشان کرد: انقلاب اسلامی ایرانی بدون علوم انسانی اسلامی معنا ندارد و حیات و ممات این انقلاب وابسته به علوم انسانی اسلامی است.

پیغامی در پایان علوم انسانی اسلامی را تنگه احد انقلاب اسلامی خواند و اظهار کرد: آرمان‌های انقلاب اسلامی نشات گرفته از شاخه‌های مختلف علوم انسانی اسلامی است که باید در تمامی آنها به مدل علوم انسانی بومی و ارزشی ایرانی اسلامی دست یابیم.


برتری اسلامی سازی بر بومی سازی

دیدگاه‌ها برای برتری اسلامی سازی بر بومی سازی بسته هستند

معاون پژوهشی پژوهشگاه المصطفی اسلامی سازی را بر بومی سازی برتر دانست.

به گزارش ستاد خبری نخستین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی حجت الاسلام و المسلمین حسن خیری با اشاره به جهت دار بودن علوم انسانی گفت: علوم انسانی علمی جهت دار و مبتنی بر علم انسان است.

وی خواستگاه علوم انسانی اسلامی را  مبانی هستی شناسی و اسلام شناسی دانست و افزود: برای تولید علوم انسانی اسلامی باید تمام استدلال ها برگرفته از منابع انسانی اسلامی باشد. یعنی هم از منابع اسلامی و هم از روش های تجربی استخراج شود.

معاون پژوهشی پژوهشگاه بین المللی المصطفی با نفی نکردن علوم انسانی فعلی گفت: یافته های علوم انسانی فعلی در برخی مسائل می تواند کاربردی باشد، اما با توجه به اینکه خواستگاه جامعه ما اسلامی است، علوم انسانی فعلی پاسخگوی نیازهای اسلامی ما نخواهد بود، چرا که نگاه اسلام به انسان تک بعدی نیست.

وی بیان رویکرد و نظریه در انجام تحقیقات را دارای اهمیت خواند و افزود: همانطور که برای ایجاد توسعه انسان شاخص هایی در عرصه های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی تعریف شده است در انجام تحقیقات نیز باید به نیازهای انسان در هستی توجه ویژه ای شود.

عضو پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: در علوم انسانی فعلی توسعه انسان بر مبنای عدالت و حق الناس شکل نگرفته است و این برای جامعه ما پذیرفتنی نیست، از این رو باید شاخص هایی بر اساس مبانی اسلامی تولید شود.

خیری بومی سازی علوم انسانی فعلی را مبتنی بر فرهنگ اسلامی خواند و تصریح کرد:  جایگزینی واژه اسلامی سازی بهتر از بومی سازی  است. اسلامی سازی به معنای روشن کردن  خط مشی مبتنی بر اسلام است و اگر در مسیر با موانعی روبرو شویم می توانیم علاوه بر بهره گیری از منابع اسلامی با استفاده از روش های قیاسی، تجربی و تأملی مسائل را برطرف کنیم.


تحول در حوزه علوم انسانی مقدمه پیشرفت معرفتی و علمی در جامعه

دیدگاه‌ها برای تحول در حوزه علوم انسانی مقدمه پیشرفت معرفتی و علمی در جامعه بسته هستند

رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت وفلسفه:

تحول در حوزه علوم انسانی مقدمه پیشرفت معرفتی و علمی در جامعه

به  گزارش ستاد خبری نخستین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی، حجت الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه با اشاره به مؤلفه های موجود درشاکله علوم انسانی مبتنی بر مبانی اسلام، گفت: علوم انسانی اسلامی متشکل از مجموعه گزاره هایی است که با روش عقلی، تجربی و نقل دینی به توصیف انسان تحقق یافته، انسان مطلوب و همچنین چگونگی تغییر انسان تحقق یافته به انسان مطلوب در راستای تعالی انسان می پردازد.

وی با اشاره به ارتباط عمیق علوم انسانی اسلامی با الگوی اسلامی پیشرفت، عنوان کرد: الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، عرصه های مختلفی را به لحاظ بعد معرفتی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شامل می شود که برای رشد مادی و معنوی در راستای تعالی انسان به وجود آمده است.

خسروپناه با تأکید بر معرفتی بودن تعالی انسان، خاطر نشان کرد: تعالی انسان به لحاظ موضوع و روش به علوم مختلف از جمله علوم انسانی و طبیعی تقسیم می شود.

وی افزود: تحول در علم و معرفت نخستین گام به سوی پیشرفت محسوب می شود. تحول در علوم به ویژه علوم انسانی مقدمه پیشرفت معرفتی و علمی و سپس پیشرفت های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است.

وی با اشاره به نقش و جایگاه دین در بدنه علوم انسانی، گفت: علوم انسانی به لحاظ روش شناسی معرفت اقسام مختلفی دارد و این تقسم بندی بدان معناست که می توان برخی پرسش های انسان شناختی را از طریق قرآن و سنت، برخی دیگر را از طریق حق و بخشی را به وسیله تجربه و مشاهده پاسخ داد.

رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت وفلسفه تصریح کرد: شناخت انسان از طریق عقل و دین و شناخت انسان تحقق یافته از طریق تجربه به دست می آید اما در این میان اگر در جست وجوی یافتن باید و نبایدهای تغییر انسان تحقق یافته به انسان مطلوب باشیم باید از مباحث دینی بهره ببریم.

خسروپناه ادامه داد: علوم انسانی مثلثی سه ضلعی است که به توصیف انسان مطلوب٬ تحقق یافته و چگونگی تغییر انسان تحقق یافته به انسان مطلوب می پردازد که در این رهگذر، دین درصدد آن است که انسان مطلوب را به بشر معرفی و راهکار تغییر انسان موجود به انسان مطلوب را ارائه دهد.

وی با تاکید بر امکان تحقق تولید علوم انسانی اسلامی با دارایی های فعلی موجود در کشور، خاطر نشان کرد: انسان مطلوب در میراث فلسفی و تفسیری ما به خوبی تببین و معرفی شده است. همچنین در مباحث فقهی، اخلاقی و عرفان عملی نیز به باید و نبایدهایی پرداخته اند که به موضوع تغییر انسان می پردازد.

خسروپناه با تاکید بر اینکه ترویج علوم انسانی اسلامی به معنای نفی کامل علوم انسانی برگرفته از غرب نیست، گفت: بخشی ازعلوم انسانی غربی درصدد توصیف انسان تحقق یافته ای است که بر اساس روش تجربی به دست آمده که این دستاورد می تواند جزو روش هایی باشد که مددیار علوم انسانی اسلامی در تغییر انسان می شود.

رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه تصریح کرد: انسان مطلوب در علوم انسانی غربی و همچنین برخی باید و نبایدهایی که این علوم برای تغییر  انسان موجود به انسان مطلوب ارائه می دهد مورد تائید ما نیست.

وی افزود: البته علوم غربی که به توصیف انسان محقق می پردازد و یا بعضی باید و نبایدهای ارائه شده در مورد تغییرانسان می تواند در علوم انسانی اسلامی نیز مفید واقع شود.