رییس شورای تحول در علوم انسانی بیان کرد: تحول علوم انسانی کاری قطعی و دفعی و یک پروژه نیست بلکه یک پروسه و یک فرآیند است، یعنی باید استمرار داشته باشد.
به گزارش روابط عمومی مرکز صدرا، غلامعلی حداد عادل رییس شورای تحول در علوم انسانی در مراسم افتتاحیه ششمین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی ضمن تشکر از برگزارکنندگان این جلسه گفت: برگزاری چنین اقداماتی را نشانه اهمیت علوم انسانی و وجود حساسیت نسبت به علوم انسانی در انقلاب اسلامی و کشور ایران می دانم.
وی ادامه داد: 12 سال است که مسئولیت شورای تحول علوم انسانی و ارتقای علوم انسانی با تصمیم شورای عالی انقلاب فرهنگی را دارم. مناسب دیدم که در این جا به ارایه گزارشی کلی از آنچه که تاکنون صورت گرفته است را بیان و به بعضی از لوازم کار و بایسته‌های تحول تاکید کرد.
وی ادامه داد: شورای تحول علوم انسانی در نیمه دوم سال ۸۸ به تصویب رسید و در اواخر همان سال با ترکیبی که شورای عالی انقلاب فرهنگی معین کرده بود و با اختیارات خوب کار خود را آغاز کرد. شورا در این ۱۲ سال تاکنون 205 جلسه داشته است و هر دو هفته یکبار یک جلسه برگزار کرده است.
وی افزود: ما در آغاز به این نتیجه رسیدیم که تحول درعلوم انسانی را باید به دست استادان دانشگاهها که به علوم انسانی اسلامی اعتقاد دارند، بسپاریم یعنی یک شورای حداکثر ۲۰ نفری قادر نخواهد بود برای علوم اسلامی انسانی با این تنوع تصمیم بگیرد.این بود که در میان رشته های علوم انسانی به ۱۶ رشته اولویت دادیم و برای هر کدام یک کارگروه اختصاص دادیم و تک تک اعضای این گروه ها را با تصویب شورای تحول علوم انسانی که منتخب شورای عالی انقلاب فرهنگی بود انتخاب کردیم.
حدادعادل ادامه داد: در هر یک از کار گروه ها بین ۷ تا ۱۵ نفر عضویت دارند. یعنی بیش از ۲۰۰ تا ۲۵۰ نفر از استادان دانشگاه و حوزویان آشنا با این رشته عضویت دارند. این کارگروه ها هر کدام به نوبه خود گروه های فرعی دارند که اگر مجموعه آن افراد شاغل در گروه های فنی را نیز به حساب بیاوریم، بیش از ۴۰۰ نفر برای کار تحول در علوم انسانی مرتبط با شورا، مشغول به فعالیت هستند.
رییس شورای تحول در علوم انسانی یادآور شد: شانزده رشته ای که ما به آنها اولویت داده‌ایم حقوق، علوم اجتماعی، روانشناسی و علوم تربیتی، اقتصاد ،تاریخ، مدیریت ،ارتباطات، زبان های خارجه، مطالعات زنان ،فلسفه، کلام جدید، مشاوره و راهنمایی ،هنر و معماری است.
حداد عادل خاطر نشان کرد: ما برای تحول و ارتقای علوم انسانی، چهار موضوع را به عنوان چهار ستون اصلی تحول مهم دانسته ایم که شامل محتوای به روز، استاد، دانشگاه و چهارم پایان نامه ها و مجلات پژوهشی است.در ۱۲ سال گذشته کار ما عمدتا متمرکز بر موضوع اول یعنی محتوای دروس بوده وگروه‌های ما بر تاسیس رشته، تدوین برنامه، تصویب برنامه و تالیف کتاب از درون برنامه متمرکز بوده اند.
وی ادامه داد: ما تا کنون ۱۰۴ برنامه درسی را در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به تصویب رساندیم که بسیاری از آنها تاسیسی و بعضی دیگر نیز از اصلاحات اساسی در برنامه های موجود بوده است.به عنوان یک مثال مشخص 4 سال تمام گروهی از حوزویان آشنا با اقتصاد دانشگاهی و اقتصاد اسلامی با استادان دانشگاه در رشته اقتصاد کار کرده‌اند تا برنامه کارشناسی اقتصاد را در دانشگاهها از نو بنویسند.در این برنامه ریزی جدید ۴وجه نظر برای ما اساس بوده که شامل اول اسلامی شدن، دوم بومی سازی، سوم روزآمدی و کارآمدی می شود.
رییس شورای تحول در علوم انسانی اضافه کرد: طی سی سال قبل برنامه های تحول در علوم انسانی تغییر نکرده است. ما دهها برنامه دیگر را علاوه بر 104 برنامه دیگراصلاح کردیم و جلسات نقد و بررسی هم برای هر برنامه با استاد های مختلف به آن رشته برگزار می‌کنیم ضمن اینکه برنامه را قبل از اینکه به شورا بیاوریم به استادان می دهیم که نقد و اصلاح شود.
رییس شورای تحول در علوم انسانی یادآور شد: بهترین مصداق همکاری دانشگاه و حوزه در چهل سال بعد از انقلاب اسلامی در شورای تحول اتفاق افتاده است؛ به این معنا که ما در دبیرخانه شورا معاونتی به عنوان معاونت ارتباط با حوزه داریم و این معاونت دفتری در قم دارد و یک شورای حوزوی پشتیبان ما است. در حوزه علمیه نسبت به سال ۵۹ و 60 که آغاز انقلاب فرهنگی بود تحول زیادی اتفاق افتاده است. یکی از تحولاتی که کاملاً به ما کمک می کند حضور روحانیونی است که هم دروس دانشگاهی خوانده‌اند و هم دروس حوزوی و می‌توانند گفتگوی سازنده و زبان مشترکی با دانشگاهیان داشته باشند .
وی ادامه داد: بر خلاف آنچه که در بیرون عنوان می کنند هیچ مجادله و ستیزه جویی بین گروه دانشگاه و حوزه مشاهده نکرده‌ایم .اظهار نظر، اختلاف سلیقه و اختلاف نظر وجود داشته، اما نهایتاً شورا تصمیمی گرفته و گفتگوها سازنده بوده است. ما سعی کردیم از دل برنامه‌ها کتاب بیرون بیاوریم چرا که برنامه به خودی خود کافی نیست.استاد کتاب لازم دارد و بیشتر از استاد، دانشجو به کتاب نیاز دارد.
حداد عادل در ادامه به مشکلات و لوازم فعالیت در حوزه تحول در علوم انسانی اشاره کرد و گفت: تحول علوم انسانی یک کار قطعی دفعی و یک پروژه نیست؛ یک پروسه و یک فرآیند است و باید استمرار داشته باشد.
وی تاکید کرد: ما حدود 9 سال پیش به این نتیجه رسیدیم که حقیقتاً تحول و ارتقای علوم انسانی محتاج یک پژوهشگاه مطالعات راهبردی در علوم انسانی است و برنامه‌هایی که ما تصویب می‌کنیم باید مورد مطالعه وارزیابی قرار بگیرد و بازتاب آن گرفته و سنجیده شود. کتاب‌ها و رشته‌های نو باید مورد بررسی قرار بگیرد و مطالعات تطبیقی در مورد رشته ها صورت بگیرد.
حداد عادل اضافه کرد: آنچه که در درجه اول اهمیت قرار دارد همکاری وزارت علوم با شورای عالی انقلاب فرهنگی است. اکنون با حضور خود مسئولان وزارت علوم برنامه‌هایی تدوین و تصویب و به دانشگاهها ابلاغ شده است. وزارت علوم در بخشنامه به دانشگاه ها اعلام می کند که شما می توانید برنامه خود را ارائه کنید. ما می‌گوییم دانشگاهها می توانند برنامه خود را ارائه کنند اما قبل از آن اجازه بدهید شورای تحول نظر خود را اعلام کند.
وی خاطر نشان کرد: یکی دیگر از مشکلات کار ما چاپ کتاب‌هایی است که از دل این برنامه‌ریزی‌ها بیرون می‌آید. ما بنا را بر این گذاشتیم که مطالعه و تدوین علوم انسانی و دانشگاهی را به سازمان صمت بسپاریم. اگر به ناشر متفرقه سپرده شود، با توجه به شرایط چاپ و نشر با مشکل روبرو می شویم. فلسفه ایجاد سازمان صمت این است که در مسیر تحول علوم انسانی و برای رسیدن به علوم انسانی و اسلامی کتاب تالیف و چاپ کند. آن سازمان بزرگ تاکنون۲۰ کتاب برای ما چاپ نکرده است و این موارد مشکلات کار است.
حدادعادل به ضرورت ورود دانشگاه ها به تحول در علوم انسانی، اشاره کرد و گفت: ما نباید تحول علوم انسانی را محدود به دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی کنیم بلکه باید دانشگاه ها فعال باشند. مسئله ای که برای ما وجود دارد این است که دانشگاهها چگونه وارد شوند که کار از دست نرود. باید الگو و اصولی بر تحول حاکم باشد و ما دنبال راهی هستیم که نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی و رهبری را تامین کنیم.