دسته‌ها
اخبار

تمدن اسلامی مقوله‌ای تشکیکی است/اهمیت مفاهیم جدید علوم انسانی

به گزارش روابط عمومی مرکز صدرا به نقل از خبرنگار پایگاه خبری ـ تحلیلی طلیعه به نقل از ستاد خبری دومین هفته علمی تمدن نوین اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر سعید مهدوی کنی رئیس دانشگاه امام صادق(ع) صبح امروز نهم اسفندماه در مراسم اختتامیه دومین هفته علمی تمدن نوین اسلامی با تشکر از دست اندرکاران برگزاری این هفته علمی گفت: امام سجاد(ع) می فرمایند: «مقبوض‌ترین مردم آنهایی هستند که ادعای پیروی از امامی را دارند که در عمل به او اقتدا نمی کنند.» ما از ولی فقیهی برخورداریم که تفکر او دینی است و حاصل زحمات تاریخی شیعه و علمای آن و نیابت حضرت ولی عصر(عج) را دارد.

وی افزود: مقام معظم رهبری(حفظه الله) در مقاطع تاریخی مختلف آزمون پس داده اند و امتی او را به نام امام شناخته و جهت گیری هایی را برای امت خود بیان می کنند. امتی از این نعمت به خوبی برخوردار است و اگر ادعای تمسک دارد باید اعمالش بر مسیر ایشان منطبق باشد.

وی با بیان اینکه بیانات مقام معظم رهبری(دامت برکاته) مورد پیگیری مردم و مسئولان است، گفت: بسیاری از ارشادهای ایشان به صورت محدود پیگیری و یا اصلا نمی شود و تا صحنه عمل فاصله دارد. بعد از ابراز بیانات ایشان معمولا موجی از جلسات و گفتگوها اتفاق می افتد اما این موج بعد از مدتی رو به کاهش می گذارد و مبنای عمل و اقدام کمتری قرار می گیرد.

امروز در فضای علوم انسانی معانی جدیدی ابداع می شود که از ابداعات فنی بسیار مهم تر است و از طریق آنها الگوها و افق های اندیشه ای جدیدی ایجاد می شود ولی ما این مفاهیم را به همان گویی ها تقلیل می دهیم

مهدوی کنی افزود: مفاهیم مقام معظم رهبری از مفاهیم اسلامی بیرون کشیده شده و حاصل زیست با دنیای جدیدی است و توسط کسی بیان می شود که سابقه سیاسی دارد اما با عمق کم و معادل های جایگزین به تدریج رو به اضمحلال و سایش مفاهیم گذارده می شود. مثلا مفهوم سبک زندگی که توسط رهبری بیان شد در سمینارها به مفاهیم اخلاقی متعارف تقلیل پیدا کرد هر چند که من ارزش مهارت های زندگی را پایین نمی آورم.

وی ادامه داد: وقتی مفهوم جدیدی مطرح می شود باید فضای فکری جدیدی را ایجاد کند اما خیلی از اوقات این مفاهیم به مفاهیم موجود تقلیل پیدا می کند و به نوعی به مترادف گویی تبدیل می شود. امروز در فضای علوم انسانی معانی جدیدی ابداع می شود که از ابداعات فنی بسیار مهم تر است و از طریق آنها الگوها و افق های اندیشه ای جدیدی ایجاد می شود ولی ما این مفاهیم را به همان گویی ها تقلیل می دهیم.

مهدوی کنی افزود: بیان و طرح مفاهیم در سطح بالا توسط کسی که می تواند فرهنگ سازی کند از بین بردن فرصت ایجاد شده است و چه بسا مفهوم تمدن دچار این آفت شده است مثلا مقاله های این حوزه با چه درصدی از مباحث الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و یا مهدویت تفاوت دارد؟ بعضی از اوقات این مفاهیم برای تکرار مفاهیم از قبل نوشته شده است.

رئیس دانشگاه امام صادق(ع) اضافه کرد: بردن مفاهیم بیان شده در سطح استفاده و تبلیغ عمومی فرصت خوبی برای در دسترس قرار دادن آنها در جامعه می دهد اما شاید به اضمحلال آن مفاهیم بینجامد و آنها را روزنامه ای و دم دستی کند. لذا طرح جلسات درباره تمدن اسلامی در مراکز علمی و جمعیتهای محدود مناسب تر است. اصل ترویج کار درستی است اما در فضاهای علمی نباید شکل تبلیغی و شعارهای سیاسی به خود بگیرد.

وی در ادامه با اشاره به نقش سنن الهی در آیات قرآن گفت: قرآن به زندگی انسان به صورت جمعی و انفرادی پرداخته است و با توجه به بیانات علامه طباطبایی بسیاری از آیات قرآن به زندگی جمعی اهمیت بیشتری داده و برای آن هویت قائل شده است و آن را در کنار اصول توحید، معاد و نبوت قرار داده است.

مهدوی کنی افزود: طبق آیات قرآن کریم خدایی که بر هدایت الهی متمسک می شود مسیری را برای بندگان قرار می دهد که آثارش در این دنیا ظاهر می شود مانند آنچه که برای نوح اتفاق افتاد و بعد از توفان هر کس زنده ماند دنیا برای شان باقی ماند و یا زمینی که برای حضرت ابراهیم(ع) باقی ماند و دیگر پیامبران الهی که وقتی امتی به آنها متوسل شد وعده هایی که به آنها داده شده بود، محقق شد.

ما در مسیر تاریخی نگاه تکاملی داریم که باید درباره آن تأمل شود. باید به موضوع تمدن اسلامی و بازگشت به آن و تحقق آن در جامعه نگاه ویژه ای شود

وی تصریح کرد: در این سنت الهی مسأله و دستاوردهای حاصل از ایمان و عمل صالح برای امت اسلامی ترسیم شده است، اما آیا این امت با جامعه برابر است و آیا این وعده ها برای امت بیان شده یا جامعه؟

وی با بیان اینکه ما از گذشته و آینده تمدن اسلامی تصویرسازی می کنیم، گفت: در گذشته تمدن اسلامی نقدهایی وارد است چون در آن سنت الهی مانند امامت محقق نشده است و آیا آنچه که امروز محقق می شود امت اسلامی است یا اتفاقی است که در محدوده مرزهای ملی رخ داده است؟

مهدوی کنی افزود: ما در مسیر تاریخی نگاه تکاملی داریم که باید درباره آن تأمل شود. باید به موضوع تمدن اسلامی و بازگشت به آن و تحقق آن در جامعه نگاه ویژه ای شود. تحقق تمدن اسلامی مقوله ای تشکیکی است که می تواند در دوره ای اوج داشته باشد و گاهی هم رو به افول می گذارد.

وی تصریح کرد: موضوع تمدن اسلامی که نهایت آن به ظهور امام عصر(عج) منجر می شود باعث ایجاد امید اولیه در تاریخ شیعه شده اما وقتی جلوه های آن مشخص نمی شود باعث ایجاد ناامیدی خواهد شد اما اعلام نزدیکی هر لحظه آن هم ناامیدی هایی را پدید آورده است. بخشی از تمدن اسلامی در هر مقطع تاریخی قابل تحقق است اما فرآیندی است که باید طی شود و به طور قطع در آینده محقق می شود.