به گزارش واحد روابط عموی مرکز صدرا، کرسی آزاد اندیشی شهر اسلامی که با حضور استادان و نخبگان دانشگاهی، شنبه، 20 مهرماه 1392 در تالار علامه جعفری دانشگاه تربیت مدرس برگزار گردید. در این نشست که به همت انجمن علمی پژوهش هنر و با همکاری معاونت فرهنگی دانشگاه تربیت مدرس، دفتر هماندیشی استادان و نخبگان دانشگاهی و مرکز پژوهشهای علوم انسانیِ صدرا و در راستای برگزاری کنگره بینالمللی علوم انسانیِ اسلامی برگزار شد، شهر اسلامی، چیستی و چگونگی آن، مورد پرسش قرارگرفت.
هریک از پژوهشگران، بر اساس نگرش خود به تبیین چیستی و شرایط وقوع آن پرداختند. موافقین، با ذکر دلایلی بر این نکته تأکید داشتند که شهر اسلامی، واقعیتی تارخی است و برای درک آن بایستی ب ریشههای تاریخی آن مراجعه نمود. منتقدین نیز در مقابل با تأکید بر ضرورت بازآفرینی دوباره شهر اسلامی، بر واقعیات و پایههای اساسی آن تأکید نمودند.
مهندس امیرحسین فرحی نیا، با تأکید بر سازوکارهای عملی و مشخصاً توجه ویژه به ورود نرم افزارهای رایانهای، اینترنت، موبایل و… به شهر امروز، فاصله معناشناختی میان تلقی از شهر در جهان معاصر را با آنچه در روزگار سنتی شناخته میشد، مطرح نمود.
از سوی دیگر مهندس سعید فرمهین فراهانی، با توجه به تعدد نگاهها و نگرشهای متنوع به شهر اسلامی، بیان داشت که درک از شهر اسلامی در میان افراد، بسیار متنوعتر از آن است که بتوان اشتراکی در میان آنها گرفت. از اینرو، شهر اسلامی، مقولهای آرمانی است و دستیابی به آن را تنها میتوان در آرمانهای کلی جستجو کرد.
در مقابل، اساتید منتقد، به نقد این نظریات پرداختند. پروفسور محمدرضا پورجعفر، استاد گروه شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس، با تأکید بر اجماع عمومی بر ضرورت بازآفرینی شهر اسلامی، بیان داشت که شهر اسلامی، موضوعی تاریخی نیست و بیش از تاریخ، به نگرش کسانی باز میگردد که به بازآفرینیِ آن اقدام میکنند.
دکتر مجتبی انصاری، رییس دانشکده هنر و معماری و دانشیار گروه معماری دانشگاه تربیت مدرس، بر اساس نظریه ویژهی خویش در حوزه معماری اسلامی، تأکید داشت که شهر اسلامی را تنها میتوان از طریق تعریف نگرشهای مختلف به ویژه تأکید بر اصل مجموعیت، شناخت و نگرشهای چندتکه و تجزیهگر که توسط رویکردهای علمی معاصر ارائه میشوند، راه به جایی نخواهندبرد. وی در نقد نظریات ارائه شده، بر این نکته مهم تأکید داشت که مجموعیت، عنصر جدایی ناپذیر از معماری و شهرسازیِ ایرانی و اسلامی است.
در ادامهی جلسه، فرصتی به پرسش و پاسخ حاضران اختصاص یافت و در خاتمه، دکتر محمدجواد مهدوی نژاد، استادیار گروه معماری دانشگاه تربیت مدرس و داور جلسه، به جمعبندی نظرات موافقان و منتقدان پرداخت و فرزانه فرشیدنیک، دبیر انجمن علمی پژوهش هنر و مجری و مسئول برگزاری کرسی، ضمن اشاره به پیشینه مباحث علوم انسانیِ اسلامی و هنر و معماری در دانشگاه تربیت مدرس، ابراز امیدواری کرد که با توجه به علاقمندی دانشجویان و پژوهشگران، برگزاری چنین نشستهایی تداوم یابد.
