بیانیه پایانی همایش ملی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت

متعاقب تاکیدات مکرر رهبر عزیز و فرزانه انقلاب اسلامی، مبنی بر لزوم دستیابی به الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت، یکشنبه، دوم خرداد، همایش با شکوهی با حضور صدها تن از اساتید برجسته حوزه و دانشگاه و مدیران عالی کشور به صورت خودجوش از سوی بیست و چهار مرکز علمی- تحقیقی معتبر برگزار گردید. در مراسم اختتامیه همایش که با حضور رئیس محترم مجلس شورای اسلامی برپا شد، بیانیه بسیار مهمی صادر گردید که نظر علاقمندان را به متن کامل آن جلب می کنیم : بسم الله الرحمن الرحیم انقلاب اسلامی که هندسه فکری و معرفتی خود را بر پیوستگیِ «دین و دنیا»، توامانیِ «عقل و وحی»، یکپارچگیِ «ایمان، علم و عمل» و درهم تنیدگیِ «دین و سیاست» و «فرد و اجتماع» استوار کرده است، از آغاز، از یک سو در چالش با بنیادها و مظاهر فکری و سیاسیِ گفتمان هایی قرار گرفت که «بسیط وار» و «توهم گونه» دقایق گفتمانی خود را بر جداییِ دنیا از دین، عقلانیت از وحی، و تفکیک علم و عمل از ایمان، و دیانت از سیاست، و فرد از جامعه پایه ریزی کرده بودند و در عمل و نظر برآن پای می فشردند و از دیگر سو، در پی تبیین و تکوین « طرح نو»ی خود از زندگی و حیات سعادتمند فردی و اجتماعی، دست به «نظام سازی» و «جامعه پردازی» زد. درسه دهه گذشته، علی رغم اینکه از یک سو صیانت از اصل انقلاب و دستاوردهایِ در معرضِ چالش و تهدید آن از دغدغه های اصلی بوده است، و از دیگر سو، نمونه تجربه شده ای از گفتمان انقلاب اسلامي در زمان معاصر در دسترس نبوده و بیش از یک هزار سال نیز با الگوهای کلاسیک خود در عصر پیامبر(ص) و امیرالمومنین(ع) فاصله زمانی وجود داشته است، اما گام های بلندی برای تحقق «طرح نو»ی انقلاب اسلامی برداشته شده است، که ابتنای ساخت سیاسی بر مدل «جمهوری اسلامی» و تدوین «قانون اساسی» مبتنی بر نظم مدنیِ دلخواه اسلام از مهمترین آنهاست. با این حال، دهه چهارم که دهۀ گفتمان پیشرفت و عدالتِ توامان است را به سبب برخی فرصت های مهم باید دوره «جهش انقلاب» در نظام سازی و جامعه پردازی و تکوین «طرح نو»ی خود دانست که تدوین الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت از مهمترین آنها در این راستاست که اینک با مطالبۀ رهبر معظم انقلاب به دغدغه نخبگان فکری، علمی و سیاسی تبدیل شده است. اگر چه از ابتدای انقلاب ضرورت تدوین الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت به دلیل ماهیت متفاوت انقلاب اسلامی با گفتمان های دیگر احساس می شد، اما به دلیل مفقود بودن برخی زمینه ها و بستر های لازم، با پاسخی درخور روبرو نگردید و تا کنون نیز به تاخیر افتاده است. البته فقدان الگوی پیشرفت متناسب با ویژگی ها و مطلوبیت های گفتمان انقلاب اسلامی دست کم به صورت «مدوّن» که روح حاکم بر برنامه ها و سیاست ها باشد، آسیب ها و پیامدهایی سوئی را با خود همراه داشته است که تحول در برخی «ارزش ها» و به تبع آن، تغییر در برخی جهت گیری ها و مناسبات به نفع الگوی غربی، از مهمترین آنهاست که این واقعیت، ضرورت برخورداری از الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت را مضاعف می سازد. در کنار برخی مولفه های پیشین که ضرورت تدوین الگوی پیشرفت با هویت ایرانی و اسلامی را توجیه می کرد، با برخی فرصت ها روبروییم که فراهم بودن زمینه ها و بسترها برای انحام این کار بزرگ را نوید می دهد. «تجربه سی ساله» که مصروف برخی آزمون ها و خطاها درباره چگونگی پیشرفت کشور شده است و شناخت متراکم و واقع بینانه ای که از این تجربیات در اختیار کشور است و در برخی «نهادسازی ها» و «اصلاح ساختارها» مانند ترسیم «چشم انداز بیست ساله» و «تدوین سیاست های اصل 44» و «هدفمند کردن یارانه ها» آثار عملی خود را نشان داده است، یکی از این فرصت هاست که می تواند در تدوین الگوی پیشرفت کشور نقش کلیدی و موثری ایفا نماید و باید کاملا مورد توجه باشد. «فراهم شدن بسیاری از زیر ساختهای توسعه کشور در سی سال گذشته»، «تبدیل به جریان عمومی شدن پیشرفت های علمی در جامعه» که پیشرفت علمی رکن پیشرفت کشور است، «ارتقاءسطح نخبگی جامعه»، «برخورداری کشور از جمعیت جوان تحصیل کرده و با انرژی»، «برخورداری از سطح قابل توجهی از اعتماد به نفس ملی» خصوصا در اين كه مي توان «پيشرفت كرد اما غربي نشد»، «زایل شدن باور به الگوی غربیِ پیشرفت به عنوان تنها راه پیشرفت بشر» كه امروز علاوه بر «مشروعيت» با چالش «كارآمدي» روبروست و «اقتدار منطقه ای و بین المللی و قدرت الهام بخشی انقلاب در دنیای اسلام»، از دیگر فرصت های داخلی و خارجی است که زمینه های مناسبی را برای تدوین و نیز اجرای «درست» و «کارآمد» الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت بوجود آورده است. همایش ملی الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت با درک این شرایط و اقتضائاتی که بر شمرده شد، برگزار، و با استقبال نخبگان و برجستگان فکری و علمی روبرو گردید. اين استقبال درخورِ نخبگان از يك سو، نشانگر دغدغه منديِ مشترك نخبگان معطوف به اين مسئله حياتي است و از سوي ديگر، بازگو كننده سرمايه انساني قابل توجه كشور در پاسخگويي به اين نياز ضروري انقلاب و نظام اسلامي است. برگزارکنندگان همایش با اعلام آمادگی خود برای مشارکت فعال در به سرانجام رساندن تدوین الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت که رهبر معظم انقلاب تا پایان برنامه پنحمِ توسعه از دولت مطالبه کرده اند، تاکیدات خود را در این باره به شرح زیر بیان می نمایند:1) همایش الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت با هدف پُررنگ ساختن «دغدغه ها»، جهت بخشیدن به «الویت ها» در بین نخبگان و مسئولین کشور و گردآوری «سرمایه علمی و تجربی دانشوران جامعه» در این باره برگزار شد. در واقع، این همایش و فرآورده های علمی‌گرد آمده در آن را باید در حکم «آغاز راه» این کارسِتُرگ محسوب کرد که تداوم موثر و ثمربخش آن تا حصول نتیجه دلخواه و مطلوب باید در دستور کار قرار گیرد. 2) «پیشرفته شدن» و در عین حال «غربی نشدن»، آن چیزی است که به طور اصولی خواسته ماست. اين خواسته در بستري از واقعيت شكل گرفته است چرا كه از يك سو، چالش هاي الگوي غربي به لحاظ «ارزشي» و «كارآمدي» و از ديگر سو، تجربه تاريخي اسلام و سه دهه تجربۀ موفق جمهوري اسلامي در نظام سازي، نهاد پردازي و جامعه آفريني پيش روي ماست. از لوازم اصلی و محوری این خواسته، حاکم بودن «فکر اسلامی» با یک «بهم پیوستگیِ درونی» از سطح معرفتی تا سطح عملیاتی الگوست. نیل به این مقصود با چالشی روبروست که در ترسیم ارزش های پایه، به فکر اسلامی، اما در انتخاب رویکردها و جهت گیریها و الویت ها به منابع غربی رجوع گردد. این تلقی مونتاژ گرایانه از الگوی پیشرفت، که متاسفانه در برخی اسناد بالا دستی کشور تجربه شده است به همان میزان انحرافی است که بخواهیم از اساس الگوی پیشرفت خود را غربی تدوین کنیم.3) «انسجام همۀ بخش های الگو»، «جامعیت و دربرگیرندگی همه ابعاد پیشرفت»، در نظرگرفتن «اقتضائات تاریخی، حغرافیایی، طبیعی، سرزمینی، جمعیتی، سیاسی و منطقه ای و ژئوپلتیکی ایران»، محوریت داشتن «ارزش عدالت» درتاروپود الگوی پیشرفت، توجه جدی به «نقش و مشارکت مردم»، جایگاه کانونی داشتن پیشرفت «علم و فن آوری»، داشتن نگاه توأمان به «فرد و جامعه» در پیشرفت، تعریف و تدوین «عملیاتی» الگو و شکل دادن به «اجماع ملی حول الگوی پیشرفت» در کنار «حاکمیت فکر اسلامی»، خطوط اصلی ای است که در تدوين الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت لازم است مورد توجه قرار گیرد. 4) الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت از مهمترین اسناد «بالادستی» و «دراز مدت کشور» است که پس از تدوین و نهایی شدن بر بسیاری ازتصمیمات کلان کشور حاکم خواهد بود. به همین سبب باید در تدوین آن «قانون اساسی» و دیدگاههای «امام خمینی(ره)» و «مقام معظم رهبری» ملاک و شاخص اصلی قرار گیرد.5) مسئولیت اصلی تدوین الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت براساس سیاست های کلی برنامه پنجم ( ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری ) با دولت محترم است که تحقق کامل این مسئولیت از یک سو، در الویت دادن به این مسئله از سوی دولت می‌باشد و از دیگر سو، درگرو ایجاد فضا و بستر سازی مناسب جهت نقش آفرینی فکری و علمی نخبگان می باشد. بنابراین، دولت باید ضمن برحذر داشتن دستگاه ها ی مسئول از کارهای شکلی و تشریفاتی، شرایط و زمینه ها را برای اتصال همه نخبگان و دانشوران به پروژه عظیم مذکور فراهم نماید. 6) فقدان الگوي پيشرفت در برخي ادوار مديريتي كشور، آسيب اصلي خود را به «سيرت» انقلاب وارد كرده است. بر همين اساس، تدوين الگوي ايراني اسلامي پيشرفت و حركت بر اساس آن، يكي از مهمترين اقدامات در صيانت از «سيرت» انقلاب است. بنابراين، احساس مسئوليت نخبگان و دانشوران كشور خصوصا معتقدان به گفتمان انقلاب اسلامي كه از چنين ضرورتي برخاسته شده باشد، مهمترين تضمين براي تدوين الگوي پيشرفتِ كشور مطابق با گفتمان انقلاب اسلامي است.والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته برگزار کنندگان همایش ملی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت دوم خرداد ماه 1389، مصادف با نهم جمادی الثانی 1431 هجری قمری